دستور زبان 3 ( نهاد )

به نام دوست

در پی سلسله مراتب گذشته امروزمی خواهم درباره ی نهاد صحبت کنم . امیدوارم مفید واقع شود .

نهاد قسمتی از جمله است که در باره ی آن خبری داده می شود.

مثلاً وقتی می گوییم :

« سه روز پیش ساعتی بعد از طلوع خورشید دوباره آسمان شهر به شدّت تاریک و مه آلود شده بود. »

به نظر شما در باره ی چه چیزی خبری داده ایم ؟

سه روز پیش ، طلوع خورشید ، آسمان شهر ، تاریک و مه آلود ؟

با کمی دقّت در می یابیم که در باره ی آسمان شهر خبری داده ایم و خبر ، تاریک و مه آلود شدن شهر بوده است .

حالا در نمونه های زیر دقّت کنید سعی کنید نهاد جمله ها را پیدا کنید .

لطفاًبه ادامه ی مطلب مراجعه بفرمایید .

* در نمونه های زیر نهاد ها را پیدا کنید .

1 ) برادر بزرگترم نویسنده ی کتاب های کودکان است .

2 ) این روزها نور آفتاب خیال انگیز است .

3 ) فردا مدرسه ها تعطیل هستند .

حالا چند مثال جالب تر 

4 )دامنه ی کوه پر شده بود از قاصدک های سرگردانی که باد آن ها راآورده بود .

5 )می رسد آخر سوار سبز پوش 

6 ) نرم نرمک می رسد اینک بهار ، خوش به حال روزگار !

برای یافتن نهاد ابتدا از پیام و مفهوم جمله کمک می گیریم تا بفهمیم در باره ی چه چیزی صحبت شده است و آن چیز همان نهاد است .

مثلاً با کمی دقت می فهمیم در نمونه ی شماره ی 1 برادر بزرگترم نهاد است .

* می توانیم با کمک « چه چیزی » و « چه کسی » و فعل و چند کلمه ی آخر جمله پرسشی بسازیم که جواب آن « نهاد » خواهد بود .

آزمایش می کنیم :

1 ) چه کسی نویسنده ی کتاب های کودکان است ؟ برادر بزرگترم

2 ) چه چیزی خیال انگیز است ؟ نور آفتاب

3 ) چه چیز هایی تعطیل هستند ؟ مدرسه ها 

اگر دقّت کرده باشید و از روش پیشنهادی بنده کمک گرفته باشید نهاد ها در سه مورد آخر این گونه خواهند بود :

4 ) دامنه ی کوه

5 ) سوار سبز پوش

6 ) بهار 

اینک به چند نکته توجّه فرمایید :

 ـ نهاد گاهی یک کلمه است .

مثل : باد شاخه ها ی بید مجنون را به هم گره داده بود . ( باد )

 ـ  نهاد گاهی به شکل یک گروه است .

مثل : اوّل صبحی بوی تیز عطر برادرم همه را کلافهکرده بود .( بوی تیز عطربرادرم )

 ـ نهاد همیشه اوّل جمله نیست . مثل نمونه ی قبلی و مثال زیر :

شکست عهد مودّت نگار دلبندم .( نگار دلبندم )

 ـ نهاد گاهی از جمله حذف شده است .

مثل : بعد از تحمّل سختی های فراوان بالأخره به آبادی رسیدیم . ( ما )

 * نکته ی مهم ان است که نهاد با شناسه ی فعل مطابقت دارد و می توانیم با کمک فعل و شناسه ی آن ، نهاد را رد یابی کنیم .

شاد باشید!

لطفاً نظرشریفتان را مرقوم بفرمایید.